Kimyasal Maruziyet Risk Değerlendirmesi
(HSE-COSHH ve ILO-Chemical Control Toolkit Yöntemlerine Göre (*))
1.Kimyasal Maruziyet Risk Değerlendirmesi’nin amacı nedir?
Kimyasal Maruziyet Risk Değerlendirmesi, işyerinde bulunan kimyasalların çalışanların sağlık ve güvenliğine dair etkilerini belirlemek ve bunları azaltıcı veya tamamen ortadan ortadan kaldırmaya yönelik önlem almak amacına yönelik yapılmaktadır.
2.HSE-COSHH ve ILO-Chemical Control Toolkit yöntemleri ne demektir?
Kimyasal Maruziyet Risk Değerlendirmesinin ilk adımı işyeri ortam ölçümleri yapmak ve işyeri ortam havasındaki zararlı kimyasal madde oranlarını Kimyasal Maddelerle Çalışmada Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkındaki Yönetmelik Ek-1 de verilmiş kimyasal ve biyolojik sınır değerlerinin altına çekmektir.
Ancak tüm kimyasallarda maruz kalma sınır değerleri tayini olanaksızdır ve ortam şartları, belirsizlikler ve kimyevi maddelerin karışımı gibi faktörler işyeri ortam ölçümünü zorlaştırmaktadır. Bu nedenle özellikle küçük ve orta büyüklükte işletmeler için pratik, kolay uygulanabilir ve ortam ölçümlerini tamamlayıcı bir yöntem olarak 1998’de HSE tarafından-COSHH sistemi geliştirilmiş, bu sistemi baz alan ILO’da 2006’dan itibaren çok benzer bir metodu Uluslararası Kimyasal Kontrol Sistemi (ICCT) adıyla üye ülkelere önermiştir. Her iki sistem de önemli ölçüde ortak noktalar taşımaktadır.
3.Yasal Gereklilik
Kimyasal Maddelerle Çalışmada Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkındaki Yönetmelik Madde 6’ya göre; işveren, işyerinde tehlikeli kimyasal madde bulunması halinde, çalışanların sağlık ve güvenliği yönünden olumsuz etkilerini belirlemek üzere risk değerlendirmesi yapmakla yükümlü tutulmuştur.
Yönetmelikte, kullanılacak metot hakkında herhangi bir zorlayıcı ifade yer almamaktadır.
Ancak gerek ILO tavsiyesi, gerekse Çalışma Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın bu konuda yaptığı örnek uygulama çalışmaları, son olarak da yöntemin uygulama pratikliği nedeniyle Eryılmaz Group ekibi Kimyasal Maruziyet Risk Değerlendirme yöntemi olarak COSHH ve ICCT yöntemini uygulamaktadır.
4.COSHH ve ICCT Kimyasal Maruziyet Risk Değerlendirmesi nasıl yapılır?
Değerlendirmenin ilk adımı işletme inceleme turu ve kimyasalların ön tehlike analizidir.
Sonrasında işletmede kullanılan kimyasalların Güvenlik Bilgi Formları incelenir ve yaklaşık kullanım miktarları öğrenilir. Tüm kullanılan kimyasalların özellikleri dikkate alınarak listelenir.
- Tehlike sınıflandırmasının bulunması ve verilen tablo kullanılarak ilgili tehlike kontrol bandının tespit edilmesi,
- Kullanılan kimyasal madde miktarlarının tespiti (kullanım seviyesi),
- Kimyasal maddelerin havaya karışma kolaylığının tespiti,
- Kimyasalın risk derecesinin tespiti,
- Risk derecesine bağlı standartlaştırılmış kontrol rehberinin işletmeye önerilmesi
(*) Kısaltmalar:
ILO (International Labour Organisation): Uluslararası Çalışma Örgütü
ICCT (International Chemical Control Toolkit): Uluslararası Kimyasal Kontrol Sistemi
HSE (Health and Safety Executive): İngiltere Sağlık ve Güvenlik İdaresi
COSHH (Control of Substances Hazardous to Health Regulations):Sağlık Açısından Tehlikeli Kimyasalların Kontrolü
